1. Tố tụng là gì?

Tố tụng (Procedural) là một bộ phận trong pháp luật bao gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong các lĩnh vực cụ thể: lĩnh vực dân sự, lĩnh vực hình sự và cả lĩnh vực hành chính. Các quan hệ xã hội sẽ bao gồm các quan hệ pháp luật giữa các chủ thể tham gia vào quá trình tố tụng: giữa cơ quan nhà nước với đương sự và giữa các đương sự với nhau. Thủ tục tố tụng là một cách để thể hiện quyền lực của tòa án nhằm thi hành các quy định của pháp luật. Thủ tục tố tụng sẽ bao gồm các thủ tục tố tụng được đưa ra bởi kháng cáo quyết định của Tòa án hoặc đưa ra bởi Tòa án. Được đặc trưng bởi một quy trình có trật tự trong đó những người tham gia hoặc đại diện của họ có thể đưa ra bằng chứng ủng hộ cho yêu cầu của họ và tiến hành tranh luận để ủng hộ cho những diễn giải cụ thể của pháp luật. Sau đó, thẩm phán, bồi thẩm phán hoặc nhân chứng đưa ra xác định các vấn đề thực tiễn và các vấn đề pháp lý.

2. Phân loại tố tụng theo như quy định của pháp luật Việt Nam

Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì hiện nay có 03 loại tố tụng chính, đó là: tố tụng dân sự; tố tựng hình sự và tố tụng hành chính.

– Tố tụng dân sự là tổng hợp tất cả các quy phạm pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh giữa Tòa án, Viện kiểm sát với những người tham gia tố tụng trong quá trình Tòa án giải quyết án dân sự và thi hành án dân sự.

– Tố tụng hình sự là cách thức, trình tự tiến hành các hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng của các cơ quan nhà nước khác và các tổ chức xã hội góp phần vào việc giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Tố tụng hình sự nhằm mục đích phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, phát hiện chính xác, nhanh chóng bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền lợi, lợi ích của nhà nước và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức; ngăn ngừa kịp thời mọi hình vi phạm tội, không để lọt tội phạm. Những mối quan hệ phát sinh trong tố tụng hình sự là các mối quan hệ giữa cơ quan và người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng và giữa các cơ quan và người tiến hành tố tụng với người tham gia tố tụng được pháp luật tố tụng hình sự quy định.

– Tố tụng hành chính: là toàn bộ các hoạt động của Tòa án, Viện kiểm sát, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, của cá nhân, của cơ quan Nhà nước và tổ chức trong việc giải quyết các vụ án hành chính; cũng như các trình tự do pháp luật quy định đối với quá trình khởi kiện, thụ lý, giải quyết vụ án hình sự và thi hành bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính.

Tố tụng dân sự hay tố tụng hình sự, hành chính thì về bản chất đều là các hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng với những người tham gia tố tụng trong một hoạt động xét xử về một sai phạm hay tranh chấp nào đó.